TELE.ATMOSFERA
W Polsce mamy jeden z najgorszych wskaźników jakości powietrza w Europie, co wywołuje szereg negatywnych skutków społecznych. O problemie z zanieczyszczeniem powietrza mówi się tam, gdzie są zamontowane stacje pomiarowe. Tam gdzie nie ma czujników – wydaje się, że problemu nie ma, gdyż mieszkańcy nie są tego świadomi, szczególnie w mniejszych miastach i małych gminach.
Coraz wyraźniej odczuwalne są zmiany klimatu, które skutkują przede wszystkim nagłymi i gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi, a długoterminowo oddziałują w szerokim zakresie na funkcjonowanie ludzi i systemu społeczno-gospodarczego. Wzrost temperatury, wydłużanie okresów suszy lub gwałtowane powodzie i podtopienia, a także silne wichury, wyładowania atmosferyczne i trąby powietrzne to wizualne symptomy zmian klimatycznych, jakie oddziałują na całe społeczeństwo, a którymi z perspektywy lokalnej jesteśmy w stanie przeciwdziałać jedynie częściowo. Aby zbudować efektywny plan działań służących łagodzeniu skutków zmian klimatu i przeciwdziałaniu im potrzebna jest nie tylko wszechstronna wiedza o tym zagadnieniu, ale także wymiana doświadczeń i współpraca pomiędzy sąsiadującymi jednostkami samorządu terytorialnego.
Aktualnie wielu decydentów lokalnych, a tym bardziej mieszkańców, nie ma świadomości jak kształtuje się emisja CO2, emisja pyłów do atmosfery, emisja spalin samochodowych itp. na ich terenie. Nie śledzi się także trendów pogodowych: temperatury, siły wiatru, wielkości opadów itp. podczas gdy odnotowywanie ich wartości w określonym przedzie czasu pozwala zaobserwować pewne anomalie, które uświadamiają potrzebę podjęcia działań służących łagodzeniu skutków zmian klimatu i przeciwdziałaniu im, realizowanych z zaangażowaniem lokalnych liderów opinii, organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw, grup mieszkańców oraz współpracujących ze sobą samorządów. Wielu decydentów lokalnych (m.in. samorządy, jak też NGO, przedsiębiorstwa funkcjonujące lokalnie) nie jest obecnie przygotowanych merytorycznie do zaangażowania się w działania informacyjne dotyczące zmian klimatycznych, zachowuje się w sposób bierny, co więcej, oczekuje że zainicjowanie działań w tym zakresie leży po stronie władz centralnych.
Wynika to przede wszystkim z następujących przyczyn:
• brak monitoringu parametrów środowiskowych dostarczających informacji o symptomach zmian klimatu i niska wiedza o mechanizmie zjawisk prowadzących do zmian klimatu,
• niewystarczająca wiedza o możliwościach łagodzenia skutków zmian klimatu, z jakimi mamy do czynienia na co dzień i możliwościach adaptacji do zmian klimatu,
• brak realnej współpracy w zakresie koordynacji działań przyczyniających się do przeciwdziałania zmianom klimatu, łagodzenia skutków zmian klimatu i adaptacji do zmian klimatu na poziomie lokalnym,
• brak komunikacji o dobrych praktykach pomiędzy lokalnymi samorządami, każdy samorząd patrzy na problem zmian klimatu z perspektywy własnego obszaru, nie dostrzega wspólnoty tego problemu i jego ponadlokalnego charakteru.
Projekt TELE.ATMOSFERA ma być odpowiedzią na opisane problemy. Udział zadeklarowało ponad 90 gmin z całej Polski.